جزء (مفردات‌نهج‌البلاغه)جُزء (به ضم جیم) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای تکّه، پاره، بعض و بخش که حضرت علی (علیه‌السلام) در توصیف خدای تعالی و سیمای شیعیان، از این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیجُزء (به ضم جیم) به معنای تکّه، پاره، بعضی و بخش آمده است. چنان‌که گفته می‌شود: «الجزء بالضّم: البعض.» جمع این واژه «اجزاء» از باب افعال به معنای کفایت کردن، بی‌نیاز کردن آمده است. ۲ - کاربردهاامام (صلوات‌الله‌علیه) در توصیف خدای تعالی می‌فرماید: «وَ لاَ یُغَیِّرُهُ الضِّیَاءُ وَ الظَّلاَمُ وَ لاَ یُوصَفُ بِشَیْءٍ مِنَ الْاَجْزَاءِ وَ لاَ بِالْجَوَارِحِ وَ الْاَعْضَاءِ؛ گذشت شب‌ها و روزها او را فرسوده نكند و روشنایی و تاریکی تغييرش ندهد؛ نه به داشتن اجزاء وصف شود، نه به داشتن اندام و اعضاء.» امام (علیه‌السلام) در توصیف سیمای شیعیان در خطبه همّام نیز می‌فرمایند: «اَمَّا اللَّیْلَ فَصَافُّونَ اَقْدَامَهُمْ تَالِینَ لِاَجْزَاءِ الْقُرْآنِ یُرَتِّلُونَهَا تَرْتِیلاً؛ اما برنامه شبانه‌شان این است كه: قدم‌هایشان را جفت می‌كنند (کنایه از این‌که روی پا می‌ایستند) و اجزاء قرآن را به صورت ترتیل و با تأنی و آرامش تلاوت می‌كنند.» ۳ - تعداد کاربرداین واژه پنج بار در «نهج البلاغه» آمده است. ۴ - پانویس
۵ - منبع• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جزء»، ص۲۱۵. • قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جزء»، ص۲۱۷. رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|